راهنمای کاشت زعفران (طلای سرخ ایران)

 

آب و هوای مناسب زعفران:
زعفران گیاهی است نیمه گرمسیری و در نقاطی که دارای زمستانهای ملایم و تابستان گرم و خشک باشد بخوبی می روید. مقاومت زعفران در مقابل سرما زیاد است و لیکن چون دوران رشد آن مصادف با پائیز و زمستان و اوایل بهار است طبعا در این ایم به هوای مناسب و معتدلی نیاز دارد. در دوره خواب یا استراحت گیاه (تابستان) بارندگی یا آبیاری برای آن مضر است بنابراین کشت و کار آن در مناطق گیلان و مازندران و مناطق گرم جنوب کشور معمول نیست. اراضی آفتاب گیر و بدون درخت که ضمنا در معرض بادهای سرد نیز نباشد برای رشد زعفران مناسب است. با این وجود در برخی از روستاهای بیرجند و قاین در زیر سایه بوته های زرشک و درختان بادام که در تابستان کمتر آبیاری می شوند کاشته می شود.
حداکثر دمای این گیاه بین 40 تا 35 درجه سانتی گراد و در ارتفاع بین 1300 تا 2300 متر از سطح دریا عملکرد خوبی را نشان داده است.
خاک مناسب پرورش زعفران:
از آنجاییکه پیاز زعفران مدت نسبتا زیادی (7 - 5 سال) در زمین می ماند. خاک زمین باید سبک یا ترکیبی از شن و رس باشد که پیاز بتواند در این مدت علاوه بر تامین مواد غذایی، در مقابل شرایط خاص منطقه ای نیز مقاومت نماید.
بنابراین جهت رشد و نمو مناسب گیاه و تولید محصول مرغوب و مطلوب زمین های حاصلخیز و زهکشی شده بدون درخت با خاک(لومی، لیمونی، رسی و شنی) و آهک دار که PH آن بین 7-8 باشد بر زمین های شور، فقیر و مرطوب، اسیدی ترجیح داد.
زعفران در زمین هائیکه دارای قلوه سنگ یا علف های هرز یا مواد آلی پوسیده نشده باشد محصول خوبی نمی دهد.
تهیه زمین:
در تهیه زمین به منظور کاشت زعفران لازم است توجه و دقت خاصی معمول شود ابتدا در فرصتهای مناسب در پائیز یا زمستان زمین مورد نظر را شخم عمیق می زنند درصورتیکه شرایط مناسب نبوده یا دسترسی به تراکتور مقدور نباشد می توان شخم را در پایان بهار یا اوایل تیرماه نیز انجام داد.
در تهیه زمین بطریق سنتی در اوایل بهار پس از قطع بارانهای بهاره زمین را با گاوآهن ایرانی شخم می زنند بعد از 15 - 10 روز مجددا به شخم زمین اقدام می کنند و اگر زمین دارای کلوخ باشد گاوآهن را باز کرده و کلوخ ها را با استفاده از ماله خرد می کنند بعد از دو یا سه هفته مجددا زمین را دوبار در جهات عمود بر هم شخم می زنند قبل از شخم سوم برای هر 100 متر مربع زمین 10 - 5 بار الاغ کود حیوانی پوسیده پخش می نمایند کشاورزان بخوبی دریافتند که شخم های مکرر صرفنظر از تهیه بستر مناسب کشت زمین را تا حدودی از وجود علف های هرز پاک می سازند.
در این طریق زمین کرت بندی شده و طول و عرض کرتها را نسبت به شیب زمین و قدرت آب تعیین می کنند. معمولا عرض و طول کرتها در حد بین 4*10 تا 100*10 متر می باشد در زراعت مکانیزه زعفران زمین را در پاییز سال قبل از کشت با گاوآهن شخم عمیق می زنند در بهار پس از قطع بارانهای بهاری خاک را با انجام شخم متوسط ضمن سله شکنی از وجود علفهای هرز پاک می کنند در مرداد یا شهریور پس از پخش 40 -80 تن کود حیوانی و 200 کیلوگرم فسفات آمونیوم زمین را بصورت فارو در میاورند و برای کشت آماده می کنند. (البته متخصصین تغذیه ای توصیه می کنند که حدود 250 کیلوگرم سولفات پتاسیم نیز در این مرحله با خاک مخلوط گردد)
انتخاب پیاز و زمان کشت زعفران:
احداث مزارع جدید زعفران فقط بوسیله پیاز آن مقدور و معمول است. بنابراین تهیه و انتخاب پیاز مرغوب جهت کاشت در ایجاد و گسترش کشت حائز اهمیت است. پیاز زعفران را می توان از خاک درآورد به انبار یا مزرعه دیگری منتقل نمود، با توجه به دوده خواب یا استراحت پیاز که از اواخر اردیبهشت ماه تا اواخر مرداد ادامه دارد می توان در این فاصله نسبت به بیرون آوردن پیاز اقدام کرد. بهتر است پیازها پس از بیرون آوردن از زمین کاشته شوند تا پیازها ضمن ادامه استراحت در زمین جدید مستقر شوند. از بیرون آوردن پیازها در اواخر مرداد به بعد باید خودداری کرد چون در این موقع بعضی از پیازها ممکن است برای ریشه دادن و جوانه زدن آماده باشند هر قدر فاصله بیرون آوردن پیازها تا کاشت کمتر باشد بهتر است با وجود این پیاز زعفران را برای مدت چندماه در محل سرد و خشک با ارتفاع 30 - 20 سانتی متر می توان بصورت پخش شده نگهداری نمود ولی این امر باعث عدم توسعه فیزیولوژیکی گلها شده و باردهی سال اول کشت را شدیدا کاهش می دهد.
پیاز زعفران را از موقع خزان بوته (اوایل خرداد تا اواسط مهرماه می توان کشت نمود ولی بهتر است از کاشت پیاز در اواخر تیر و اوایل مرداد خودداری شود زیرا در این موقع هوا و زمین بسیار گرم است و بیم آن می رود که رطوبت پیاز موقع جابجای از بین رفته و به آن صدمه وارد شود. بر اساس تحقیقات انجام شده توسط مرکز پژوهشهای صنعتی خراسان بهترین زمان کشت خرداد ماه می باشد.
نوع و مقدار کشت پیاز زعفران:
بطوریکه گفته شد زعفران بوسیله غده ساقه که عبارت از پیازهای تو پر (بنه) می باشد ازدیاد می شود و اندازه آن از یک فندق تا یک گردو متفاوت است. پیازهای انتخابی باید درشت تر، سالم تر و بدون زخم و خراشیدگی و عاری از هر نوع بیماری باشد.
پیازها بهتر است قبل از کاشت با سموم قارچ کش از قبیل سرزان، سری تیزان و گرامنیون و غیره به نسبت 500 - 300 گرم سم برای یکصد کیلو پیاز بر علیه بیماریهای قارچی ضد عفونی شوند. در موقع کاشت بهتر است پولک یا لایه خشک کف پیاز به همراه مقداری از پوسته آزاد روی پیاز جدا شوند تا جذب آب بوسیله پیاز آسانتر و جوانه زدن آن سریعتر انجام شود. مقدار کاشت پیاز بسته به ریزی و درشتی از 10 - 3 تن در هکتار فرق می کند. فواصل کاشت معمولا 30 - 25 سانتی متر از هر طرف می باشد.
تعداد پیاز انتخابی جهت کاشت در هر چاله 3 پیاز است با وزن متوسط 6 گرم برای هر پیاز می باشد در صورتیکه پیازها ردیفی در فارو کاشته شوند بصورت منفرد و با فاصله 8 - 6 سانتی متر از یکدیگر به مقدار 3 تن و در صورتیکه بصورت سنتی و در هر چاله 5 عدد مصرف کنند میزان کاشت پیاز به 5 تن بالغ خواهد شد. گفتنی است که در تحقیقات انجام شده بهترین پیازها، پیازهایی با اندازه بیشتر از 8 گرم بود.
عملیات کاشت پیاز زعفران:
برای کاشتن پیاز زعفران ابتدا چاله های یک ردیف را با بیل در می آورند و در داخل هر چاله بطوریکه گفته شد از 3 - 15 پیاز قرار می دهند. عمق کاشت پیاز 20 - 15 سانتی متر در نظر گرفته و در موقع کاشت سر پیازها باید رو به بالا قرار گیرد. پیازها در عمق 20 سانتی متری در زمستان از سرما و یخبندان و سایر تنش های محیطی و در تابستان از گرما زدگی مصون می مانند.
برای کاشت زعفران 5 - 4 نفر شرکت می کنند به این ترتیب که یک نفر با بیل چاله ها را در می آورند دو نفر پیازهای قابل کشت را بصورت دسته های 3 تا 5 یا 15 تائی انتخاب می کنند و نفر چهارم پیازها را در داخل چاله ها قرار می دهند و بقیه نفرات کار خود را ادامه می دهند تا تمام زمین کاشته شود. سرانجام سطح مزرعه را که نا مسطح شده با بیل یا ماله ایکه صاف و فشرده می سازند تا پیازها به خاک بچسبد.
زمین کشت شده به همین صورت تا موقع آبیاری پائیزه رها می شود قبل از آبیاری در حدود 20 - 10 تن کود حیوانی کاملا پوسیده با بیل یا چهر شاخ در سطح زمین پخش می نمایند.
در اسانیا کاشت زعفران به صورت دیم صورت می گیرد پیازهای زعفران بجای کپه کاری در داخل ردیف 4 بفاصله 5 تا 8 سانتی متر از همدیگر کاشته می شود. و ردیف های کاشت از یکدیگر 35 - 30 سانتی متر فاصله دارد. پس از انجام عمل کاشت روی شیارها را با ماله پوشانده و زراعت ردیفی بنظر می رسد.
آبیاری:
پس از پایان کاشت پیازهای زعفران که حداکثر تا آخر شهریورماه طول می کشد حدود 15 تا 10 روز بعد از کاشت اقدام به آبیاری مزرعه می نمایند. در نقاط مختلف خراسان بسته به وضعیت آب و هوایی منطقه از اواسط مهر ماه تا دهه اول آبان آبیاری زعفران شروع می شود. با توجه که گل کردن زعفران تا حدودی تابع آب اولیه می باشد لذا برای اینکه برداشت زعفران با مشکل مواجه نشود آب اول را در بین قطعات با فاصله چند روز تقسیم می کنند تا بدین وسیله دوران اوج گلدهی قطعات با یکدیگر همزمان نباشد.
آب اول زعفران خیلی مهم است و تمام نقاط زمین باید بطور کافی و یکنواخت آب بخورد تا گلهای یک قطعه با هم و هم زمان بیرون آیند بعد از گاورو شدن مزرعه برای سله شکنی از کج بیل و چهار شاخ فلزی یا گاو آهن ایرانی با عمق کم استفاده می شود متعاقب آن زمین را ماله می کشند. سله شکستن زمین باعث می شود که جوانه های گل با سهولت بیشتری از خاک بیرون آمده و رشد قوی و مطلوبی داشته باشند.
پس از آبیاری اول بفاصله 15 - 20 روز بعد از آن اولین گلهای زعفران ظاهر می شوند بدیهی است که مزرعه زعفران در سال اول محصول قابل توجهی نمی دهد. از اوایل فروردین تا زمانیکه رنگ برگها به زردی مایل شود هر 12 - 6 روز یکبار آبیاری انجام می شود.
باید توجه داشت که بعد از وجین یک نوبت آبیاری به تاخیر بیفتد تا علف های هرز از بین رفته و مجددا سبز نشوند. آب آخر در درشت شدن پیاز موثر است.
سله شکنی:
همان طور که اشاره شد بعد از آبیاری اول به محض گاورو شدن زمین سطح مزرعه باید سله شکنی شود بنحوی که پیازها صدمه نبینند بهترین وسیله سله شکنی کج بیل و بیل شیار دار و گاوآهن ایرانی و کولتیواتر است.
سله شکنی باعث می شود که گلها بآسانی از خاک بیرون آمده و کود حیوانی با خاک مخلوط گردد. در مواقعی که زارع نتوانسته باشد بزمین خود کود دهد قبل از اجام آبیاری می توان کود لازم را در سطح خاک پخش نموده و با شخم سطحی با خاک مخلوط نمود و بعد از این عمل که در واقع حکم سله شکنی را دارد جهت هموار نمودن زمین و چسباندن خاک به پیازها زمین را ماله می کشند.
وجین علف های هرز: علف های هرز از طریق رقابت با گیاه زعفران از نظر آب و مواد غذایی و نور خورشید سبب کاهش محصول می شود علاوه بر این ممکن است در مراحل کاشت و برداشت زعفران مزاحمت های ایجاد و میزبان تعدادی از بیماریها و حشرات و بخصوص نماتد باشد. وجین مزرعه در هر موقع که علف های هرز رشد کردند ضروری است در مزارع زعفران اولین وجین بعد از آبیاری دوم انجام و این وجین باعث از بین رفتن علف های هرز مزرعه زعفران می گردد.
بطور معمول اولین وجین زعفران بعد از برداشت گلها و دومین آن در صورت لزوم به فاصله در حدود یک ماه قبل از آب سوم انجام می شود. در مورد مبارزه شیمیایی با علف های مزرعه باید توجه کرد که چون اثر این علف کش ها بر روی گیاه آزمایش نشده لذا باید حتی الامکان به هنگام رشد بوته های زعغران از مصرف علف کش های شیمیایی خودداری شود.
عملیات به زراعی زعفران:
با توجه به اینکه اصلاح نبات زعفران از طریق به نژادی امکان پذیر نیست لذا برای بازدهی بیشتر محصول و ارتقاء کمی و کیفی آن باید به عوامل زیر متوصل شد:
1 - زمین اتخاب شده برای کاشت زعفران باید حاصلخیز بوده و غنی از مواد غذایی و آلی باشد.
2 - پیازهای درشت و سالم عاری از هر گونه بیماری و آلودگی برای کشت مزرعه انتخاب شود.
3 - ردیف کاری به جای کپه کاری نتیجه بهتری می دهد و عملیات ماشینی را در داخل مزرعه سهل و آسان می کند.
4 - از پیازهای خشکه کن و محافظت شده در شرایط خشک و خنک و تهویه شده استفاده شود.
5 - در هنگام استراحت تابستانی گیاه زعفران از آبیاری آن خودداری شود.
6 - در عمق کاشت پیازها دقت شود که در مناطق سردسیر 20 - 15 سانتیمتر و در مناطق معتدل 15 - 10 سانتیمتر کمتر نباشد.
7 - حتی الامکان در موقع خواب تابستانه با علف های هرز مبارزه شود.
8 - چون هرساله پیازها به سطح خاک نزدیک می شوند افزودن لایه ای معادل 2 - 3 سانت متر از کود و خاک و خاکستر سبب حفاظت بیشتر پیازها از تنش های محیطی شده و در عین حال مواد مغذی بیشتری به گیاه می رسد.
9 - بهنگام تهیه زمین از اضافه کردن کودهای حیوانی بهمراه کودهای شیمیایی لازم که قبلا به مقدار و زمان مصرف آن اشاره شده مایقه ای نشود.
10 - پس از آبیاری سله شکنی زمین ضرورت کامل دارد تا گلها بآسانی بتوانند از خاک بیرون آیند منتهی باید دقت کرد که عمق سله شکنی طوری نباشد که به پیازهای زعفران آسیب برسد.
11 - مبارزه با جوندگان بخصوص انواع موش از اهمیت زیادی برخوردار است هرگونه سهل انگاری در این خصوص باعث از بین رفتن محصول و استقرار موشها در زمین می گردد.
12 - برداشت گل در ساعات اول روز (4 - 9 صبح) موقعی که گلها بصورت غنچه باشند باید انجام شود.
13 - در خشک کردن گلها باید دقت شود تا رنگ و عطر دلپذیر زعفران محفوظ بماند.
14 - بهترین روش خشک کردن زعفران روش توسینگ یا خشک کردن اسپانیایی است که بوسیله هیتر و الک نسوز انجام می شود.
15 - بالاخره زعفران باید در ظروف در بسته فلزی، چوبی قلع دار یا شیشه ای در دار دور از نور و رطوبت و حرارت نگهداری شود.

منبع :طلای سرخ ایران زعفران/مهندس تراب امیر قاسمی

منبع:            http://www.parsbiology.com

کلزا (کاشت داشت برداشت)

چکیده:  AbstRact

 خود کفایی در روغنهای نباتی باافزایش سطح زیرکشت کلزا وبامد یریت وبرنامه ریزی مزرعه وافزایش تولید

در واحد سطح نیزآشنایی کشاورزان با کشت کلزا به کمک اصول صحیح ترویج و آموزش0

مقدمه:

 کلزا از جنسBrassica ونوع وحشی آن منداب Eruca که بومی ایران می باشد0 ازخانواده Cvcifeشب بو که آن دو گونه است1-  Bnapusیاکلزای معمولی 2-    B.compswisشلغم روغنی یا  کلزای وحشی  تعداد کروزومهای آن38 2n= است0

 خصوصیات گیاهی:

گیاهی یک ساله علفی تیره خردل یا Crucherae است0طول آن50تا 150سانتی متر 90الی 120 روز

می باشد0 روزت: یادوره روشد غنچه می باشد0

دارای یک ساقه صلی –ریشه راست می باشد  پس مقاوم به خشکی است0 دارای لقاح دگرگشن ومیوه آن نیام است0 دانه کلزا بزرگتر از منداب است0 وزن هزاردانه آن 3تا5 گرم است0

 ارقام کلزا:

اوکافی(         OCAPI):  مقاومترین ارقام به سرم است مقوم به ورس است رقم اکاپی از ارقام کلزای زمستان با چتانسیل عملکرد بالای برخوردار است و سازگاری خوبی به اغلب مناطق سرد معتدل-سرد دارد0 واین رقم به دلیل شاخه دهی مناسب یکنواختی بالا نیز بر خوردار است0

رقم کورنتCorent که مشابه رقم okapi است0

 سازگاری:

مانند گندم دارای ارقام پاییزه وبهاره است ارقام پاییزه از (5-)درجه کمتر وارقام بهاراز(33+)بیشتر
آسیب می بیند (5-> کلزا> 33+ )کشت دیم در حدود 400 میلی لیتر آب نیاز داردPH نزدیک خنثی(7-5 6) خاکهای شور متوسط(که EC  آنها mmhos/cm 10-6 است) را تحمل مکنند0

زمان کاشت:

در مناطق سرد:حداقل حرارت زمستان کمتر از( 14-) 10 شهریور تا30 شهر یورماه است0

مناطق معتدل سرد:( حداقل درجه حرارت هوای زمستان 7-, 14-) 15شهریور تا 10 مهر ماه

میزان بذر:                                                                                                      (8-10)کیلوگرم درهکتاردر صورتیکه خاک نامناسب باشد از ده کیلو گرم بذر استفاده می شود0

روش کاشت:

به حداقل عملیات زراعی نیاز دارد0 زمین را ابتدا شخم سطحی یا متوسط بعد د یسک زده سپس تسطیح وکرت بندی یا نواری آماده می کنیم0 بعلت ریز بودن دانه ها باید خاک سطحی آنهانرم و پراکنده باشد0 بعد از ایجاد پشته های 60 سانتی متری دو ریف کلزا به فاصله 30 سانتی متر بر روی پشته که بیشتر با بذرکار همدانی کشت می شود0 عمق دانه ها ( 4-3 سانتی متر)است0 که به صورت هیرم کاری هم انجام

می شود0

آبیاری:

1-موقع کاشت 2-یک هفته بعد از کاشت 3-هنگام شروع به ساقه رفتن پس از اتمام زمستان          

          ۴-هنگام گلدهی 5-هنگام تشکیل غلاف 6-هنگام رسیدن دانه

کودهی :

ازت 45 تا 60 کیلوگرم ,  اکسید فسفر 35تا50 کیلوگرم, اکسید پتاسیم 25کیلوگرم حداکثر نیاز کلزا

به مواد غذایی قبل از شروع  گل دهی است کود دهی سرک در دو مرحله زیر انجام می شود0

کود دهی سرک:

کودهی سرک کلزا دردو مرحله ( باتوصیه کارشناسان در سه مرحله ) به روش زیر داده می شود:

مرحله اول: پس از رفع سرما وشروع رشد بهاره ( ابتدای ساقه رفتن)0  درهر هکتار{2کیسه اوره و 2 کیسه نیترات پتاسیم} یا {3 کیسه نیترات آمونیوم و 1 کیسه نیترات پتاسیوم یا 1کیسه کلرو پتاسیوم}0

درمزارع پرتراکم که خطر خوابیدگی وجود دارد: 2 کیسه نیترات آمونیم و 2کیسه نیترات پتاسیم یا 2 کیسه اوره و 1 کیسه کلرو پتاسیم 0

مرحله دوم: ظهور غنچه ها تا قبل یا ابتدای گلدهی درهر هکتار { 3 تا 4 کیسه اوره و یک کیسه کلرور پتاسیوم }0

در مزارع که خطر خوابیدگی وجود دارد: 3تا4کیسه اوره و 1 کیسه کلرور پتاسیوم

توجه : درصورت احتمال نیاز به گوگرد {سولفات} می توان درهرنوبت کود سرک یک تا دو کیسه کود سولفات آمونیم به مزرعه که در این صورت به ازای هر دو کیسه کود سولفات آمونیم یک کیسه اوره کسرمی گردد0

برداشت:

برداشت رقم okpi  وقتی که 80 درصد بذور کپسولهای ساقه اصلی به رنگ قهوه ای یا سیاه درآمدند محصول با کمباین غلات قابل برداشت است 0 بهترین رطوبت زمان برداشت 10% است0 سطح عملکرد 3-5/1 تن درهکتار است0 به علت دگرگشن بودن استفاده از کندوی زنبور اصل حدود 9/12 تا 9/17% افزایش محصول خواهیم داشت0

عوامل زودرسی یا دیر رسی:

فسفرعامل زود رسی وافزایش غلاف دانه می باشد 0 جذب فسفر در حضور ازت اسانتر خواهد بود

آفاتی مثل شته مومی باعث دیر رشد کلزا وعدم تلقیح بعضی از گلها می باشد 0  عدم مدیریت صحیح , تهیه زمینبه به روش نا مناسب , علفهای هرز از یکنواختی محصول جلوگیری می کند0

برداشت دیر که باعث باز شدن غلافها و ریزش بذ ر هنگام برداشت با کمباین می شود0 برای     جلوگیری از ریزش بذر می توان  از مواد نگهدارند غلات سیکلوهگزان  که زمان شکوفه شدن غلات مورد اسنفاده قرار می کیرد0 مواد خشکه ساز Desication که در آب و هوای مرطوب مورد  مورد استفاده قرار می گیرد در  نهایت  بعد از( 7-5 ) روزبه کارگیری از این روش می توان برداشت کرد0ارتفاع 120-100 سانتیمتر برای کمباین مناسب است0 وتراکم زیاد گیاه از قطور شدن ساقه جلوگیری می کند0

آفات وبیماریها:           

۱-   شته مومی   :Brevi cabbage Apfid

رنگ آن سبز روشن تا سبز تیره بوده سر آن نست به قسمتهای دیگر بدن تیره تر است

که دارای بالدار وبدون بال می باشند که نوع با لدار دم سبز رنگ دارد0با مکیدن شیره از گیاه باعث ضعف عمومی گیاه وپیچیدگی برگ می شود0در کلزا باعث عقب افتادگی رشد0عدم تلقیح بعضی از گلها و دراواخر فصل باعث ریزی دانه ها وکاهش محصول ودیر رسی کلی بوته و اختلال در امر برداشت می شود0 15تا20

نسل درسال ایجاد می کند0

۲-   شته سبز هلو: sodes persicae sulzs        my        (my zus)

به آن شته اسفناج نیز گفته می شود در اکثر مناطق ایران وجود دارد 0 روی درختان       هلو ومرکبات , آلو ردآلو و بعضی از گیا هان زراعی منجمله سیب زمینی وچقندرقند , گوجه فرنگی , توت, رازک, کلم پیچ و گونه های موختلف غلات وکلزا خسارات وارد می کند0

ماده بدونه بال وبدن سبز روشن تا سبز متمایل زرد طول آن 3/2 تا 4/2 میلیمتر است0 ماده بالدار به رنگ سبز زیتونی طول شته 3/2 میلیمتر می باشد0

۳-   راب:

خسارت به صورت تغذیه برگ می باشد در شب هوای ابر خسارت زیادتراست0 ازسم متا لدهید 6% یا سم مزورولا استفاده می شو.د0

۴-   سوسک برگ خوار کلزا:

به رنگ قهوه ای و شاخک ,موی ورنگ بالپوشها نارنجی تخم حشره کشیده بیضی شکل نارنجی و متمایل به زرد رنگ می باشد در سال یک نسل دارد شفیره آزاد زمستان گذرانی بصورت تخم می باشد درسنین پاین از پارانشیم برگ ودرسنین بالا ازبرگ تغذیه می کند0 حشره کامل فعلیتی ندارد0 علاوه کلزا-کلم شلغم- علفهای هرز میزبان مانند (ترب وحشی,خردل , کیسه کیشیش و غیره را نیز مورد حمله قرار می دهد0

مبارزه با آفات:

هذف علفها ی هرز-کولتیواتور زدن- انجام آبیاری – حشره کش کارباریل 85% پودر به نسبت سه در هزار ویا اتریمفس 50%به نسبت دو درهزار استفاده به نسبت دو درهزار استفاده کرد0بادیازنیون – امولسیون 60% فورالون35% امولسیون به نسبت دو در هزا ر ویا کارباریل 85% سه در هزار سمپاشی علیه لاروهای سن دو انجام می شود 0

بیماری:

بیماری الترناریا-قوبای ساقه و برگ- پوسیدگی اسکلروتینیایی- سیلندر –اسپوریوم –سود و سرکوسپورا که تصاویر بعضی از  آنها در صفحه چهارم موجود است0

علفهای هرز:

علفهای هرزنازک برگم زارع کلزا بیشتر تیب تابستانه مانند سوروف , قیاق, دوم روباهی, ویا تیپ زمستانه ماننده یولاف وحشی , چچم, فالاریس, وبه تعداد زیاد گندم و جوی باقیمانده از زراعت قبلی بهترین

راه کنترل آنها درمناطقی که مشکل آب ندارند ابیاری قبل از برداشت وبرگرداندن بذور سبز شده در خاک توسط دیسک است0 کوتیواتورسیونها , وجین دستی ,  مور ,  ملچ دهی و د ر مناطقی که مشکل  آب دارند می توان از علف کشهای زیر ا ستفاده کرد 0

1-     علفکش گالانت به مقدار 5/1تا2 لیتر در هکتار در مرحله 3تا 5 برگی علف هرز0

2-     علفکش  نابواس به مقدار2تا3 لیتر در هکتار در مرحله 3تا 5 برگی علف هرز0

3-     علفکش  گالانت سوپر به مقدار 57 % لیتر در هکتار در مرحله 3تا 5 برگی علف هرز0

4-     علفکش  فوکوس به مقدار5/1 تا 2 لیتر در هکتار در مرحله 3تا 5 برگی علف هرز0

توجه :

الف : این علفکشها باید درشرایطی که دمای محیط متعادل بوده واحتمال یخبندان شدید شبان یا روزانه نباشد بکار رود0

ب : هنگام کاربرد علفکش , علف هرز و محصول  نباید در مرحله توقف رشد باشند0

پ : این علفکشهادر دمای محیطی پائین, دیرتر اثر می کنند0

تاریخچه و توسعة کشت سیب زمینی

مبداء پیدایش سیب زمینی منطقة رشته کوه آند در کشور های پرو و بولیوی می باشد، تقریباً 2000 سال قبل از ورود کاشفان اسپانیایی به این قاره کشت سیب زمینی بوسیلة اقوام اینکا در این منطقه رواج داشته است.

کربن 14 موجود در نشاستة بدست آمده در کاوشهای باستانشناسی نشان می دهد که حداقل در 8000 سال قبل، این گیاه مورد استفاده انسان قرار می گرفته است.

باور عمومی بر این است که نام انگلیسی سیب زمینی ( Potato ) از واژه ای اینکایی با نام " papa " مشتق شده است.

سیب زمینی تقریباً در سال 1570 میلادی از آمریکای جنوبی به اسپانیا معرفی شد و از این کشور به دیگر نقاط اروپا برده شد و کمتر از 100 سال بعد در بسیاری از مناطق این قاره کشت آن آغاز گردید. این گیاه تقریباً در سال 1610 در هند، 1700 در چین و 1766 در ژاپن معرفی شد و برای اولین بار در ابتدای قرن هجدهم بوسیله مهاجران ایرلندی به آمریکای شمالی برده شد. در اروپا به دلیل شباهت برگ این گیاه با برگ تاجریزی سمی، ابتدا به عنوان گیاهی سمی شناخته شد، این شباهت به همراه عملکرد پایین آن در ابتدا موجب عدم کشت وسیع آن در قارة اروپا شد.

ارقام نواحی رشته کوه آند وارد شده به اروپا (Solanum tuberosum subsp. tuberosum) از مناطقی با عرض جغرافیایی پائین بدست آمده بودند و اگرچه در مناطق جنوبی اروپا عملکرد نسبتاً خوبی نشان می دادند، ولی با عرض جغرافیایی متوسط اروپا سازگاری پیدا نکرده بودند و به طبع عملکرد پائینی داشتند. در واقع سیب زمینی با شرایط روز های کوتاه کوهستانهای مناطق گرمسیر نیمکرة جنوبی سازگاری داشت و تحت شرایط روز های بلند تابستان اروپا محصول کمتری تولید می کرد. تا ابتدای قرن نوزدهم ارقام شیلیایی (Solanum tuberosum subsp. tuberosum ) که عملکرد به مراتب بهتری داشتند به دنیای قدیم معرفی نشده بودند. با آغاز عصر صنعت تولید سیب زمینی به وسیله ای برای امرار معاش کشاورزان تبدیل شده بود و به دلیل پتانسیل بالای تولید، کالری بالا و هزینة تولید کمتر نسبت به غلات و حبوبات ارزش آن به عنوان غذا بزودی آشکار شد. از اینرو کشت سیب زمینی بطور فزاینده ای برای رفع احتیاجات تغذیه ای جمعیت اروپا گسترش پیدا کرد.

پس از مدتی، وابستگی زیادی به این منبع جدید غذایی در مناطق کشت آن بوجود آمد و عاملی که باعث از بین رفتن محصول بین سالهای 1845 تا 1846 در اروپا و بخصوص ایرلند شد، قحطی شدیدی بوجود آورد. کشت وسیع و مداوم سیب زمینی و کاهش تناوب زراعی، باعث شد این گیاه نسبت به بیماری ها و بویژه بادزدگی(Phytophtora infestans )حساسیت بالایی پیدا کند. تقریباً یک میلیون نفر به دلیل گرسنگی در این دوره مردند و در نتیجة این قحطی یک میلیون نفر از ایرلند مهاجرت کردند و اقتصاد این کشور و دیگر کشور های اروپایی دچار بحران شدید شد.

اما این قحطی باعث معرفی تیپ بهتر سازگار شدة شیلیایی به جای تیپ متعلق به منطقة آند در قرن نوزدهم شد. این تیپ آن پایة ژنتیکی را تشکیل می دهد که امروزه به عنوانS. tuberosum sub sp. tuberosum  شناخته می شود..

بیش از 150 سال اصلاح بر روی گیاه سیب زمینی باعث شد این گیاه شرایط روز های بلند تابستان اروپا را تحمل کند.

اصلاح گیاه سیب زمینی بصورت کنونی، تقریباً در سال 1780 میلادی با تلاقی بین واریته های محلی آغاز شد. در ابتدای قرن نوزدهم با معرفی ارقام شیلیایی فصل تازه ای در اصلاح این گیاه گشوده شد.

همزمان با پایان قرن نوزدهم فعالیت های اصلاحی بر روی مقاوم سازی در برابر آفات و بیماریها متمرکز شد، بدین منظور از بسیاری از ارقام کشت شده و وحشی موجود در آمریکای جنوبی برای تلاقی با واریته های اروپایی استفاده شد.

ارقام مورد استفاده سیب زمینی امروزه عمدتاً در نتیجة برنامه های متمرکز و مستمر اصلاح این گیاه در قرن نوزدهم بدست آمده است.

در ایران، سرجان ملکم سفیر دولت بریتانیا بین سالهای 1800 تا 1810 میلادی در زمان فتحعلی شاه قاجار مقداری بذر سیب زمینی به دربار شاه ایران هدیه کرد. این سیب زمینی ها ابتدا در روستای پشند در اطراف تهران و سپس در فریدن اصفهان و بعد به تدریج به سایر نقاط کشور برده و کاشته شد.

آفتابگردان

 
خصوصیات گیاهی:

 آفتابگردان با نام علمی Helianthus annuus L .  گیاهی است یکساله از تیره مرکبه Compositae

که بصورت بوته ای استوار رشد می کند . طول دوره رشد آفتابگردان بسته به رقم و کلیه عوامل محیطی از 90 تا 150 روز می باشد .

آفتابگردان ریشه مستقیم و توسعه یافته ای دارد که پتانسیل نفوذ آن در خاک به سه متر می رسد .

پهنک برگهای که در معرض نور است همراه با خورشید تغییر جهت داده و همواره به حالت تقریباً عمود بر اشعه آفتاب قرار میگیرد .پهنکبرگ هنگام صبح بسوی شرق ،‌هنگام غروب بطرف غرب و ظهر رو به بالا می باشد .

گل آذین آفتابگردان طبق یا کپه ای است . لقاح به دلیل اینکه پرچمها زودتر بلوغ می یابد غالباً از نوع دگرگشنی است . میوه آفتابگردان نوعی فندقه است که در اینجا با دانه مترادف گرفته می شود .رنگ دانه از سفید تا سیاه با خاکستری خط دار و بسته به رقم تغییر می کند . هر چه درصد وزنی پوسته کمتر باشد درصد وزنی روغن بیشتر خواهد بود .                  

سازگاری: آفتابگردان از نظر عکس العمل نسبت به طول روز بی تفاوت بشمار می رود ولی به نور فراوان نیاز دارد .

آفتابگردان ریشه توسعه یافته ای دارد که گیاه را به خشکی مقاوم می سازد ، مشروط بر آنکه خاک عمیق بوده و تراکم و ساختمان خاک محدود کننده رشد ریشه نباشد .

آفتابگردان به شوری خاک نسبتاً مقاوم است و در محدوده ای از اسیدیتیه خنثی رشد خوبی دارد .

تناوب زراعی:موقعیت آفتابگردان در تناوب زراعی مشابه ذرت است و معمولاً بعد از بقولات علوفه ای بعنوان اولین یا دومین محصول وجینی کاشته می شود ، در صورت وجود و گسترش بیماریهای ریشه ای نبایستی با گیاهانی مانند نخود ، چغندر قند و سیب زمینی که بیماریهای ریشه ای مشابه دارد در تناوب قرار گیرد . مثالهایی از تناوب آن در شرایط آبیاری بشرح زیر است .

علوفه چند ساله ـ پنبه ـ آفتابگردان ـ گندم ـ جو ـ آیش ـ شبدر ـ آفتابگردان ـ گندم ـ جو

کود شیمیایی: تولید هر تن دانه آفتابگردان موجب خروج 40 تا 60 کیلو ازت ، 15 تا 33 کیلو اکسید فسفر( p₂o₅) و 75 تا 120 کیلو اکسید پتاسیم (K₂o) از خاک می گردد .

معمولاً ثلث تا نصب کود از ته را قبل از کاشت و بقیه را همراه با آخرین وجین مکانیزه به خاک اضافه و بلافاصله آبیاری می کنند .

تاریخ کاشت: حداقل حرارت لازم برای جوانه زدن بذر آفتابگردان حدود 8 تا 10 درجه سانتیگراد در خاک است . معمولاً این حرارتها در خاک با رسیدن میانگین شبانه روزی حرارت هوا به 10 تا 15 درجه سانتیگراد تأمین می گردد .

کنترل علفهای هرز: کنترل علفهای هرز با استفاده از علف کشها بسیار مطلوبست . از علف کشهایی که بصورت قبل از کاشت جهت کنترل بذر علفهای هرز مختلف در آفتابگردان قابل مصرف است می توان اپتام (Eptam) و تریفلور الین Ttifluralin را مورد اشاره قرار داد . این علف کشها را می توان قبل از پشته بندی روی خاک پاشید ، با دیسک تا عمق 10 سانتی متری با خاک مخلوط و سپس پشته بندی کرد . میزان مصرف اپتام 4 تا 5 لیتر از مولسیون 75 درصد و میزان مصرف تریفلورالین حدود 2/1 لیتر در خاکهای سبک ، 8/1 لیتر در خاکهای متوسط و 4/2 لیتر در خاکهای سنگین از امولسین 48 درصد می باشد .

آفات و امراض: مهمترین آفت اختصاصی آفتابگردان در ایران پروانه دانه خوار آفتابگردان با نام علمی Homoeosoma nebulella است . لارو این پروانه به رنگ عمومی شکری و سر قهوه ای رنگ از برگ و گلها تغذیه و سپس به دانه حمله می کند .

در هر حال می توان از سموم تیودان و دیازینون در دو نوبت یکی همزمان با تشکیل گلها و دیگری حجدود 10 روز بعد استفاده نمود . انهدام بقایای گیاهی آلوده از طریق سوزانیدن یا شخم بقایا جهت از بین بردن لاروها و شفیره های زمستان گذران مفید است . مؤثرترین روش مبارزه با این آفت استفاده از ارقام مقاوم است .

حشرات دیگری که در ایران به آفتابگردان حمله می کند عبارتند از شب پره زمستانی ، سوسکهای گرده خوار و پروانه کار ادربنا . این آفت اهمیت اقتصادی زیادی ندارد .

از بیماریهای مهم آفتابگردان در ایران می توان سفیدک داخلی وزنگ آفتابگردان را نام برد . عامل بیماری سفیدک داخلی قارچی است بنام Plasmopora helianthi که بوسیله خاک و بذر آلوده انتقال ،‌از طریق ریشه به نبات سرایت و بحال سیستمیک در می آید . مبارزه با این بیماری انتخاب بذر غیر آلوده ، ضد عفونی بذر با سموم قارچ کش مانند گرانوزان یا مرکوران به میزان 2 در هزار ، تناوب زراعی ، کندن و سوزاندن بقایای گیاهی آلوده و کشت ارقام مقاوم انجام پذیر است .

عامل بیماری زنگ آفتابگردان قارچی است بنام Puccinia helianthi رشد و نمو این قارچ سب پیدایش لکه های برچسته و پراکنده ای به رنگ قهوه ای تیره در پشت برگها می گردد که در نهایت منجر به رد شدن و ریزش برگها می شود . مهمترین راه مقابله با این بیماری استفاده از ارقام مقاوم است .

سمپاشی محصول با گل گوگرد یا ترکیبات قارچ کش دیگر در صورت اقتصادی بودن مؤثر است .

برداشت:رسیدگی دانه ها بتدریج و از خارج طبق آغاز و بسمت داخل ادامه می یابد . برداشت زود هنگام موجب افت عملکرد و تأخیر در برداشت موجب ریزش و افزایش خسارت پرندگان ، بخصوص گنجشک می گردد . بطور کلی ، برداشت هنگامی انجام می شود که پشت طبق به رنگ زرد مایل به قهوه ای درآمده و برگکهای کناری طبق قهوه ای شده باشد .

موارد استفاده: دو مصرف اصلی دانه آفتابگردان بصورت روغن گیری و مصرف آجیلی است .انواع آجیلی دانه درشت تری نسبت به انواع روغنی داشته و حدود 25 تا 20 در صد روغن دارد . میزان پروتئین دانه در آفتابگردان حدود 17 درصد است .

ظاهراً هر چه دوران رسیدگی دانه با هوای خنک تری روبرو گردد بر درصد اکسید چرب اشباع لینولائیک در روغن اضافه می شود و بر ارزش غذایی آن افزوده می گردد .

ساقه آفتابگردان فیبر زیادی داشته و در صنعت کاغذ سازی و تهیه سلولز مصرف دارد . ساقه از نظر ازت ، کلسیم و پتاسیم نیز غنی است و اضافه کردن آن به خاک موجب افزایش ماده آلی و حاصلخیزی خاک می گردد .

روغن کنجد، معجون ناشناخته

خوردن یک قاشق غذاخوری کنجد موجب تامین 14 درصد از نیاز کلسیم خانم‌ها شده و اگر آنها عادت به بلند کردن ناخن‌هایشان داشته باشند با مصرٿ کنجد ناخن‌هایشان محکم‌تر شده و ترک و شکنندگی بر روی این عضو که جزئی از زیبایی انگشتان است دیده نمی‌‌شود.
به علاوه مصرٿ 2 قاشق غذاخوری آن رساندن 5 میلی‌گرم روی را به بدن خصوصا پوست و مو و ناخن‌ها آسان می‌کند. شاید بدانید که کمبود روی چه اثراتی بر زیبایی دارد آکنه را کمتر می‌کند و از نازک شدن موها جلوگیری می‌کند و مانع ریزش موها خصوصا در خانم‌ها می‌شود و در ضمن به دلیل توام شدن این ماده مغذی با ویتامین E این اثرات صد چندان شده و می‌توان از خواص ضدچروک و سٿیدکنندگی (ضدلک) این ویتامین استٿاده کرد. حتما می‌دانید که کنجد چربی بسیاری دارد اما این چربی از نوع گیاهی و چند باندی است. این روغن دارای اسیدهای چرب ضروری است که در ساختمان پوست به عنوان یک جز اصلی محسوب می‌شوند و در صورتی که کمبودی از این مواد مغذی ایجاد نشود پوست کاملا یکنواخت و نرم و لطیٿ به نظر می‌رسد و جالب است بدانید که وجود همین چربی‌هاست که اگر با یک منبع پروتئینی دریاٿت شود (کنجد به همراه چربی پروتئین قابل توجهی دارد) به ترمیم موهای آسیب دیده پرداخته و از خشکی بیش از حد این عضو نیز جلوگیری می‌کند و موجب راحتی اٿرادی می‌شود که سال‌هاست از خشکی مو رنج برده و همواره از شانه زدن و رنگ کردن موهای خشکشان می‌هراسند. امروزه از روغن کنجد خصوصا کنجد سیاه در تهیه انواع ٿراوده‌های آرایشی و بهداشتی خصوصا محصولاتی که برای رٿع انواع خشکی‌ها تجویز می‌شوند استٿاده می‌شود. معمولا در ترکیب انواع کرم‌ها و ماسک‌ها و شامپو‌های ترمیمی از این روغن استٿاده شده تا خاصیت درمانی آنها چند برابر شود. در آخر شما را با ماسکی که با روغن کنجد تهیه می‌شود و برای تقویت موهای خشک و آسیب‌پذیر توصیه می‌شود آشنا می‌کنیم.
قبل از هر چیز باید بگوییم که شما می‌توانید از این ماسک بسته به موهایتان هٿته‌ای 1تا2 بار بعد از شستشوی آنها در حمام استٿاده کنید. مواردی که در تهیه این ماسک استٿاده می‌شوند شامل:
روغن کنجد2 قاشق غذاخوری
زرده تخم‌مرغ1 عدد
شیر2 قاشق مربا خوری
آرد جوانه گندم2 قاشق غذا خوری
ابتدا مواد را کاملا مخلوط کرده و بعد از شستشوی موها در حمام این ماسک را بر تمام مو خصوصا پوست سر قرار داده و کاملا با دو دست ماساژ دهید. هر قدر ماساژ بیشتر باشد مواد آسان‌تر نٿوذ می‌کنند. سپس با گذشت 10 دقیقه آنها را با آب ولرم آبکشی نمایید. در ضمن اگر می‌خواهید مقدار زیادی از کنجد خام را به مدتی بیش از یک سال نگهداری کنید باید آن‌را در داخل ظرٿ شیشه‌ای خشک و درب‌دار و دور از هر گونه رطوبت و قرار گرٿتن در معرض نور خورشید ذخیره نمایید. همیشه به خاطر داشته باشید که در تکرار هر توصیه و عادتی زیاده‌روی نکنید حتی اگر این توصیه از سوی متخصصین مهم تلقی شود.

مصرف گوجه فرنگی کارایی مغز را در میانسالی افزایش می‌دهد

دکتر رضا راهی، متخصص تغذیه در گٿتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با بیان این مطلب اٿزود: لیکوپن با از بین بردن رادیکال‌های آزاد قوی‌تر از تباکاروتن عمل می‌کند و عملکرد ذهنی و جسمی را اٿزایش می‌دهد. وی در خصوص چگونگی عملکرد گوجه ٿرنگی گٿت: تجمع رادیکال‌های آزاد تخریب کننده اعصاب سلول‌های مغز باعث اختلال در عملکرد مغز و حاٿظه می‌شود و مغز به دلیل غنی‌بودن از چربی اشباع نشده چند زنجیره‌ای به آسانی اکسید می‌شود. وی خاطر نشان کرد: کاهش حاٿظه و اختلالات عقلی با آسیب رادیکال‌های آزاد در داخل سلول‌های مغزی رابطه مستقیم دارد و لیکوپن موجود در گوجه ٿرنگی قدرت مقابله با رادیکال‌های آزاد را در مغز اٿزایش می‌دهد.

ذرت علوفه ای قابلیت کشت بعد از برنج را دارد

گیاهان علوٿه ای از جمله ذرت، شبدر برسیم، جو خصیل و شبدر ایرانی قابلیت کشت دوم بعد از برنج در شالیزارهای استان مازندران را دارند.
به گزارش خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)- براساس بررسیهای انجام شده توسط سیدحسن زالی- عضو هیات علمی گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی ساری برای پر کردن ظرٿیت علوٿه ای کشور، امکان کشت گیاهان علوٿه ای که قابلیت کشت بعد از برنج را دارا بودند، مورد بررسی قرار گرٿت.
در این بررسی آمده است: در حال حاضر با وجود کمبود علوٿه در استان مازندران مهمترین راه نجات دام ها از کم غذایی و بدغذایی، توسعه کشت گیاهان علوٿه ای است، ولی در این زمینه نیز محدودیت اراضی در کشور محسوس است که می توان با استٿاده از 230 هزار هکتار اراضی شالیزاری استان بخشی از محدودیت اراضی را جبران کرد.
تحقیق انجام شده نشان می دهد که چندین گیاه علوٿه ای قابلیت کشت دوم بعد از برنج در استان مازندران را دارا هستند. که برخی از آنها عبارتند از: جو خصیل Hordeum، ذرت علوٿه ای Zea-mays، شبدر برسیم Trifolium alexandrium، شبدر ایرانی resupinatum Trifolium و سولای علوٿه ای Hedysarum coronarium
گٿتنی است روش تحقیق ٿوق بصورت اسنادی بوده و اطلاعات با مراجعه به کتابخانه ها، سایت ها و مراکز تحقیقاتی مختلٿ جمع آوری شده است.